Phó giáo sư Satoshi Ide của Trường đại học Tokyo cho rằng động đất và sóng thần ngày 11 tháng 3 vừa qua có nguyên nhân từ sự dịch chuyển của các mảng địa tầng kiến tạo xung quanh  Nhật Bản.

Satoshi Ide làm công việc phân tích các dữ liệu từ các máy đo địa chấn trên toàn thế giới. Ông nghiên cứu sự chuyển động chìm xuống của địa tầng Thái Bình Dương và sự trồi lên của địa tầng Bắc Mỹ mang theo cả miền tây Nhật Bản vào thời điểm xảy ra động đất.

Ide cho rằng chấn động được bắt đầu với mảng địa tầng Bắc Mỹ trượt tương đối chậm dọc theo đường tiếp giáp với địa tầng Thái Bình Dương cách bờ biển Nhật Bản ở độ sâu 20 km.

Sự chuyển động trượt lan truyền theo bờ biển trong khoảng 40 giây đã tạo nên đợt chấn động mạnh dọc theo khu vực đông bắc Nhật Bản. Khoảng 1 phút sau khi động đất bắt đầu, sự dịch chuyển tiến nhanh đến gần Rãnh Nhật Bản làm cho mảng địa tầng Bắc Mỹ trượt khoảng 30 mét. Ide cho rằng hiện tượng này đã nâng một khối lượng nước biển khổng lồ tạo nên đợt sóng thần khủng khiếp.

Khoảng 90 giây sau khi bắt đầu động đất, mảng địa tầng trượt một lần nữa ở sâu dưới đáy biển gần bờ gây lên những cơn sóng khác bật mạnh ra. Ide cho rằng sự khám phá này cho thấy sự chuyển động của đĩa địa tầng Bắc Mỹ mạnh hơn ứng suất tích tụ xung quanh đường biên của nó với mảng địa tầng Thái Bình Dương.

Hồng Dương

Nguồn: NHK, http://www3.nhk.or.jp/da ily/english /20_09.html