Bài viết xác định những tương đồng và khác biệt của quá trình định hình và phát triển trào lưu nhân văn trong văn học Hàn – Việt thế kỷ XVIII – XIX. Chứng dẫn qua một số hiện tượng thể loại, cảm hứng sáng tác, hệ thống chủ đề, tác gia, tác phẩm và nhân vật tiêu biểu. Phân tích nền tảng xu thế ly tâm chính thống, khẳng định ý thức con người cá nhân, chủ đề tình yêu và vai trò người phụ nữ. Nhấn mạnh ý nghĩa “giải Hán hóa”, “giải thể thể loại văn học chữ Hán” và đối sánh qua một số tác gia, tác phẩm tiêu biểu ở Hàn Quốc (thể loại Sasol Sijo, ca từ khuê phòng và tạp ca, Quý Sửu nhật ký, Nhân Hiển Vương hậu truyện, Xuân Hương truyện…) và  Việt Nam (ra đời các thể loại ngâm khúc, truyện thơ, hát nói, tiểu thuyết chương hồi)...