Quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản với tư cách là quan hệ giữa hai cường quốc hàng đầu khu vực Đông Bắc Á có vị trí rất quan trọng, chi phối đến cục diện chính trị - an ninh của khu vực và thế giới. Bước vào thế kỷ XXI, quan hệ chính trị giữa hai cường quốc này luôn có những thăng trầm, không ổn định do sự tác động của những nhân tố liên quan đến những lợi ích chiến lược dễ gây tổn thương của hai nước. Bài viết này góp phần làm rõ một số nhân tố tác động trong quan hệ chính trị Trung – Nhật trong thời gian gần hai thập niên vừa qua.