Thập niên đầu thế kỷ XXI là giai đoạn đầy biến động về chính trị, kinh tế cũng như văn hóa, xã hội Nhật Bản. Nước Nhật trở thành xã hội siêu già hóa đầu tiên trong lịch sử loài người, mang trong nó những vấn đề vô cùng phức tạp. Căn nguyên của vấn đề này xuất phát từ sự thay đổi giá trị quan và lối sống của người Nhật Bản. Bài viết xem xét những vấn đề xã hội nổi bật của Nhật Bản trong thập niên đầu thế kỷ XXI trong mối tương quan với sự thay đổi ý thức, giá trị quan của người Nhật Bản về lối sống, gia đình, công việc và các mối quan hệ xã hội.